Διεθνούς φήμης κλακετίστες από τη Νέα Υόρκη όπως η Heather Cornell και ο Max Pollak, καλλιτέχνες από το Σαν Φρανσίσκο όπως ο τραγουδιστής Bryan Dyer, θα βρεθούν στην Αθήνα από την Τετάρτη 19/3 έως και την Κυριακή 23/3 για να διδάξουν στο πλαίσιο του Φεστιβάλ «TapMotif meets Jazz Athens». Το διοργανώνει ο κλακετίστας και body musician Θάνος Δασκαλόπουλος στο Studio Playground στον Βοτανικό.
Συνέντευξη στην Ιφιγένεια Διαμάντη
Φωτό: Πέτρος Δελλατόλας, Βαγγέλης Μιχελιδάκης, Ιφιγένεια Διαμάντη
Τον χώρο μοιράζονται από κοινού με τη Γιώτα Πεκλάρη, με ιδιαίτερη πορεία στον χώρο του flamenco, και τον Πέτρο Κούρτη, όνομα συνυφασμένο με τον χώρο των κρουστών και με εικόνα συνδεδεμένη με την Τελετή Έναρξης 2004, ώς τυμπανιστής στην Αρχαία Ολυμπία. Στο Playground γίνονται από το 2009 πολύ δημιουργικά και εκφραστικά πράγματα σε μια υπό άνθηση -στον τομέα αυτόν- περιοχή.
Το Φεστιβάλ
Μαθήματα tap, αφροκουβανέζικο body percussion, βαλκανική μουσική και κρουστά, circle singing (αυτοσχεδιαστικό τραγούδι στο οποίο οι συμμετέχοντες σχηματίζουν κύκλο) καθώς και αυτοσχεδιασμός για μουσικούς και χορευτές συμπεριλαμβάνονται στο πρόγραμμα του “TapMotif meets Jazz Athens”. Από την Τετάρτη 19/3 έως και την Κυριακή 22/3, το φεστιβάλ θα πλαισιωθεί μουσικά από συναυλίες και μουσικούς όπως ο σαξοφωνίστας Δημήτρης Βασιλάκης, ο πιανίστας της τζαζ Σπύρος Μάνεσης, ο Γιάννης Παπαδόπουλος, voicesinging, βραδιά brazilian μουσικής, βραδιά πιάνου, οι οποίες θα εγκαινιάσουν τον νέο χώρο παραστάσεων που φιλοξενείται πλέον στον τρίτο όροφο του Playground.
Το Swing in Greece είχε την χαρά να ξεναγηθεί στο μέχρι πρότινος εργαστήρι κατασκευής κρεβατιών, που πλέον έχει διαμορφωθεί σε μια λιτή αίθουσα με έντονα στοιχεία της βιομηχανικής περιοχής στην οποία βρίσκεται, καθώς και μια ενδιαφέρουσα «έκρηξη χρωμάτων», την οποία συνθέτουν στη μια γωνιά, αναπαυτικές πολυθρόνες προς ξεκούραση των εκάστοτε performers.
Το «Tapmotif Μeets Jazz Athens» είναι «αδερφάκι» του ετήσιου φεστιβάλ Tapmotif που από το 2007 πραγματοποιείται στη Λευκάδα κάθε καλοκαίρι. Φέτος διοργανώνεται μεταξύ 29/6/2014 και 8/7/2014 και αποτελεί σημείο συνάντησης καλλιτεχνών και κάθε ενδιαφερόμενου που εντρυφεί περισσότερο στην τζαζ, την ελληνική και βαλκανική μουσική αλλά και τις κλακέτες, προσφέρει πεδίο αλληλεπίδρασης καθώς και τους τρόπους ώστε να ανακαλύψουν οι ενδιαφερόμενοι την δική τους ξεχωριστή καλλιτεχνική φωνή.
Το «πάντρεμα»
«Και ποία η σχέσις κλακέτας και swing;», ίσως αναρωτηθούν οι επισκέπτες του Swing in Greece. «Οι κλακέτες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της jazz και όχημα για νέους εκφραστικούς δρόμους», αντιγράφω, παραφράζοντας την περιγραφή του μαθήματός του στην ιστοσελίδα του Playground.
Το όνομα του Θάνου το πρωτοείδα στην ιστοσελίδα των Athens Lindy Hop. Έχει συνεργαστεί μαζί τους παραδίδοντας μαθήματα tap dancing (κλακέτες) όπως και με τους Lindy Hop Greece στη Θεσσαλονίκη, ενώ έχει χορέψει προσκεκλημένος για παλαιότερο φιλανθρωπικό event των Athens Swing Cats. Ας πούμε ότι για μένα συνδετικοί κρίκοι ήταν η υπέροχη μουσική, η jazz και η swing, καθώς και η διαδικασία μάθησης υπό τους ήχους τους, αλλά και ο αυτοσχεδιασμός που εμπεριέχει και το lindy hop, αφού ως follower καλούμαι κάποιες φορές να αυτοσχεδιάσω ταυτόχρονα με τον/την leader μου, όταν η μουσική μάς έχει συνεπάρει.
«Πιστεύω πολύ στη σημασία τού να κάνεις πολλά πράγματα. Και εξειδικευμένος να είσαι κάπου, είναι καλό να δοκιμάζεις. Προσωπικά, μού αρέσει να ασχολούμαι με πολλά και διαφορετικά: έτσι μπορώ να δουλέψω καλύτερα, μπορώ να χορέψω καλύτερα, μπορώ να μελετήσω καλύτερα» λέει ο Θάνος, ενώ καθόμαστε στην αυλίτσα του Playground νωρίς το μεσημέρι ενός Σαββάτου. «Πιστεύω στο cross-training. Για παράδειγμα, όταν είσαι κλακετίστας, το να κάνεις swing, να κάνεις african, να παίζεις κρουστά, να παίζεις πιάνο, να τραγουδάς, σού δίνει πολλά. Δεν αρκεί μόνο να έχεις ακούσει το πιάνο. Έχει τεράστια διαφορά αν έχεις κ ά τ σ ε ι στο πιάνο. Ή αν π α ί ζ ε ι ς πιάνο. Αμέσως, την ώρα που χορεύεις ακούγοντας το πιάνο, η αντίληψή σου είναι τελείως διαφορετική. Μέσα από τη δοκιμή, μπορεί να μεταπηδήσεις, μπορεί να “ερωτευθείς” κάτι άλλο. Παροτρύνω τους μαθητές μου να μάθουν swing, να μάθουν african, να αναζητήσουν. Δε μου αρέσουν οι παρωπίδες, ούτε οι κλειστές κοινότητες. Πιστεύω στη συνεργασία. Όσο αναπτύσσεται μια κοινότητα και είναι ανοιχτή, δε χάνουμε τη δουλειά μας. Όσα περισσότερα δίνεις, τόσα παίρνεις. Θα πάνε οι δικοί σου μαθητές να κάνουν κάτι άλλο, θα σου έρθουν από κει κάποιοι άλλοι πίσω». Φέτος, οι μαθητές του που προέρχονται από το swing είναι περισσότεροι. «Υπάρχει μια ροή, λόγω δημοφιλίας του swing». Κάπως έτσι έγινε και με μένα. Στα τέλη του περασμένου καλοκαιριού, τα φεϊσμπουκικά ίχνη μιας καλής φίλης από το lindy hop με οδήγησαν να παρακολουθήσω ένα ανοιχτό μάθημά του στο Playground. Πήρα μια καλή γεύση για πράγματα που με ενδιαφέρουν μελλοντικά και χάρηκα γιατί με αφετηρία το swing, οδηγούμαι σε άλλα μονοπάτια, που δε φανταζόμουν ότι μπορεί να με ενδιέφεραν.
Express yourself
Αν κάτι είναι κοινό στο swing και στο tap dancing, πέρα από τη μουσική σκοπιά, είναι η απελευθέρωση που σου προσφέρουν. Ο χορός, γενικά. Για κάποιους ίσως θεωρείται δεδομένο. Για μένα δεν ήταν. To swing με άλλαξε πολύ τα τελευταία τρία χρόνια. Δεν το περίμενα. Με «έλυσε». Έχω δρόμο ακόμα, βέβαια. Στο δοκιμαστικό μάθημα tap και body percussion τον περασμένο Αύγουστο, με έπιασα να κομπιάζω, να κομπλάρω ορισμένες στιγμές που κληθήκαμε να αφήσουμε τον εαυτό μας ακόμα πιο ελεύθερο. «Μα καλά, κάνω τώρα εγώ έτσι; Θα γίνω ρεζίλι» σκέφθηκα. Δεν είναι έτσι. «Μπορεί να έρθει κάποιος και να είναι “κλειδωμένος”» λέει ο Θάνος. «Όμως, παιχνίδι κάνουμε στην αρχή. Ουσιαστικά δεν κάνουμε τίποτα άλλο από ό,τι κάνουμε από τη στιγμή που γεννιόμαστε: χτυπιόμαστε και φωνάζουμε». Αυτό. Τόσο απλά.
Κινηθείτε παντού
Εκτός από κλακετίστας -και επίσης μηχανικός-, ο Θάνος Δασκαλόπουλος είναι body percussionist (percussion: κρουστά) ή body musician. Χρησιμοποιεί το σώμα του για να «παράξει» μουσική. Για όσους οι δύο τελευταίες είναι έννοιες δυσνόητες, ας θυμηθούν τον Bobby McFerrin. Η αγάπη του για τις κλακέτες προέκυψε σταδιακά. Ερεθίσματα υπήρχαν στο οικογενειακό του περιβάλλον, αφού η γιαγιά του ήταν πιανίστρια σε σχολές χορού και ο πατέρας και ο αδελφός του τραγουδούσαν. Η προσωπική του διαδρομή εκπαίδευση πέρασε από πολλά και διάφορα στάδια. Ξεκίνησε με τη Σίντυ Τρεντ που εκείνη την εποχή δίδασκε στη σχολή του Φωκά Ευαγγελινού. Κατόπιν, παρακολούθησε την ύλη του Imperial Society of Teachers of Dancing για τέσσερα χρόνια δίπλα στη χορογράφο μιούζικαλ, Ζελίνα Κιλίμη, επισκέφθηκε το Tap City Festival στη Νέα Υόρκη, όπου είχε την τύχη να δει από κοντά σπουδαία ονόματα όπως ο BusterBrown, ο Jimmy Slyde, ο Gregory Hines («Λευκές Νύχτες»), ο Savion Glover.
Καταλυτική ήταν η επίδραση του φιλμ «Tap». Ένα ολόκληρο βράδυ προσπαθούσε να «βγάλει» την αγαπημένη του σκηνή. Φυσικά, δεν έχει κάνει μόνο αυτά, αλλά κι ένα σωρό άλλα. Διαρκώς εξελίσσεται. «Χορεύοντας, μπαίνεις σε έναν άλλο κόσμο. Είναι η άλλη διάσταση. Είναι η έκφραση. Εκεί που πραγματικά εκφράζομαι είναι όταν αυτοσχεδιάζω. Χορεύω αναζητώντας την επικοινωνία», λέει, και τον βλέπεις ότι το «ζει». Και τί πιο όμορφο, από το να κάνεις κάτι που πραγματικά γουστάρεις. Τότε είναι που σου επιστρέφει πίσω πολλαπλάσια από όσα περιμένεις. «Είμαι στη μουσική και τον χορό για τη μουσική και τον χορό. Η επιτυχία δεν είναι αυτοσκοπός μου. Δεν έχω μπει σε αυτήν τη διαδικασία», λέει. Στα σχέδιά του είναι η δημιουργία μιας ομάδας tap. «Πλησιάζει η ώρα να κάνω τη δική μου ομάδα. Και για να μη χορεύω μόνος μου αλλά και για να διοχετεύσω δημιουργικά το κομμάτι τού να χορογραφώ. Θα είναι κυρίως αυτοσχεδιαστική. Θέλω να τη βλέπω με μια εξωτερική ματιά, να μην είμαι “μέσα” σε αυτό».